Peki bu türlü hissetmemize neden olan şey ne? Deja reve’nin Deja vu ile farkı ne?
Neden aslında gerçekleşmemiş şeyleri gerçekleşmiş üzere hissediyoruz?
‘Deja reve’nin söz manası, evvelce hayal görmek.
Yani bir yeri, bir kişiyi yahut bir olayı daha evvel düşünüzde gördüğünüzü hissetme durumu. Deja vu ile ortasındaki fark ise tam olarak şöyle: Deja vu’da siz her ne kadar yaşadığınızı düşünseniz de daha evvel yaşamadığınız bir şeyi yaşamış üzere hissediyorsunuz.
Deja reve’de ise daha evvel hayalinizde gördüğünüz bir anı, gerçek hayatta yaşadığınızı düşünüyorsunuz. Mesela daha evvel hiç görmediğiniz biri kendini tanıtıyor ve onunla daha evvel karşılaşmadığınızdan emin olsanız bile güya bu anı daha evvel yaşamış üzere hissediyorsunuz.
Ya da Çin’e daha evvel hiç gitmediniz fakat hayalinizde Çin’de dolaşıyorsunuz. Ancak duştayken bile daha evvel birebir yerleri hayalinizde gördüğünüzden çok eminsiniz. Yani duşun içindeyken bile orası size çok tanıdık geliyor.
Aslında Deja reve, insanların farklı biçimlerde deneyimledikleri farklı kümelere ayrılıyor.
Bunlardan birincisi tanıdıklık hissi. Örneğin bir hayalinizi net bir biçimde hatırlayamazsınız ancak gün içinde karşılaştığınız biri yahut rastgele bir olayı, düşünüzde gördüğünüzden emin hissedersiniz.
Epizodik Deja reve’de ise bir anda, daha evvel gördüğünüz bir hayal aklınıza düşer. Mesela gün içinde iş yerinde yeni biri ile tanışırsınız ve güya o tanışma anını daha evvel düşünüzde görmüş gibisinizdir.
Sonuncusu ve en tuhafı ise rüyasal durum. Gündelik hayatınıza devam ediyorken kimi vakitler hâlâ hayalde olduğunuzu düşünebilirsiniz. O denli bir an gelir ve öylesine garip bir pay kapılırsınız ki güya etrafınızda olan biten her şey bir hayal üzeredir.
Gelelim Deja reve’yi neden kimilerimizin daha sık deneyimlediğine.
İnsan beyni kimi vakitler, geçmişte olan olayları ve düşleri yanlış yorumlayabilir. Bu da yaşananları gerçek bir anı üzere hissetmenize sebep olur. Bilhassa gereğince uyumadığınızda ya da çok yorgun olduğunuzda beyniniz, gerçek ile rüyayı ayırt etmekte zorlanabiliyor.
Ayrıca bilim insanlarının araştırmalarına nazaran epilepsi hastaları, Deja reve’yi daha sık deneyimliyor. Bunun nedeni de epilepsinin, beynin şuur ve hafıza kısımlarında ani elektriksel aktivitelere neden olması.
Ancak Deja reve ile karşı karşıya kalan herkesin, kesinlikle bir sıhhat sorunu olduğu manasına gelmiyor. Bu sırf beyninizin size oynadığı farklı bir oyun diyebiliriz.
Esasen Deja reve, korkulacak bir şey değil.
Bu durumu tıpkı Deja vu üzere düşünebilirsiniz. Deja reve, sırf tuhaf ve kimi vakit baş karıştırıcı bir deneyim. Sık sık tekrarladığımız üzere sadece beynimizin bize oynadığı bir oyun. Bunu sık sık yaşıyorsanız fakat hayatınız olumsuz etkilenmiyorsa, kaygı edecek bir şey yok.
