Geçtiğimiz yıl havacılık dalında hayli kaza yaşandı. Dünya genelinde, her 3 milyon uçuşta bir, ölümcül kaza kaydedildi. Bilhassa ülkemizde 1 hafta içinde 4 kazanın olması, herkesi endişelendirdi.
Peki bizim yapabileceğimiz bir şey var mı? Mesela uçağımızın saatini seçerken muhakkak saatleri tercih ettiğimizde daha inançta olur muyuz? Uçak kazaları en çok ne vakit yaşanıyor?
Uçak kazalarını çok net vakit dilimlerine bağlayarak sağlıklı datalar elde edemeyiz. Onun yerine, kazaların meydana gelme mümkünlüğünün yüksek olduğu senaryoları söyleyebiliriz.
Başlamadan evvel şunu belirtelim: Her ne kadar son vakitlerde uçak kazaları artsa da ve artmaya devam edecek üzere görünüyor olsa da hâlâ aktüel olarak en inançlı ulaşım prosedürü uçak. Devam edelim…
Uçak kazalarının meydana gelme ihtimalinin daha yüksek olduğu vakitler var. Mesela kalkış ve birinci tırmanış vakti. Bu evre, kazaların %15’inden sorumlu.
Bunun yanı sıra tüm havacılık kazalarının %53’ünden iniş vakti sorumlu. Azımsanamayacak kadar yüksek bir oran.
Sabah ve öğlenden sonra saatleri, hava trafiği fazla olduğundan kaza riski artabiliyor.
Hava trafiğinin en ağır olduğu vakitler, sabah ve öğlenden sonra. Hava trafik kontrolörlerinin iş yükü ve münasebetiyle operasyonel karmaşık arttığından kusur yapma ihtimali de artıyor.
Buna ek olarak hava şartları da günün belli saatlerinde daha yaygın oluyor. Mesela sabahın erken saatlerinde sis olabiliyor, öğlenden sonra fırtına çıkabiliyor.
Mevsimsel faktörler var.
Bildiğiniz üzere yaz aylarında tatiller ve bayramlar sebebiyle havacılıkta hareketlenmeler başlıyor. Uçuşların artmasıyla kaza mümkünlüğü da artıyor.
Fırtınalar ve türbülanslar üzere kaza riskini artırabilen faktörler ise yaz aylarında, bilhassa tropikal ve ılıman bölgelerde daha çok meydana geliyor.
Tabii bu, kış daha inançlı demek değil. Kış aylarındaki kar, buz, donma gibi faktörler kazalara yol açabiliyor. Yaz aylarındaki kadar olmasa da yeni yıl üzere tatillerde yeniden seyahat oranlarının artmasıyla kaza riski de artabiliyor.
Kısacası yaz aylarında ve büyük tatil periyotlarında daha fazla kaza yaşanıyor.
Tüm bu faktörler tesirli olsa da iş, pilotta bitiyor.
İstatistikler, tüm havacılık kazalarının %80’inin insan yanılgısına atfedilebileceğini gösteriyor. Dataları şöyle sıralayabiliriz:
- Pilot yanılgısı: %53
- Mekanik arıza: %21
- Hava şartları %11
Bu nedenle bizim bu mevzuda yapabileceğimiz pek bir şey yok. Nispeten güvenli saatleri tercih etsek de, hava şartlarını ve yılın aşikâr vakitlerini göz önünde bulundursak da kıymetli olan pilot.
Kemerlerimizi bağlayıp, güneşliklerimizi açıp, gerimize yaslanıp pilotumuza güvenmekten ve hâlâ en inançlı ulaşım prosedürünün bu olduğunu kendimize hatırlatmaktan fazla yapabileceğimiz bir şey yok.
