80 yıl evvel, Türkiye’nin birinci yolcu uçağının hareket ettiğini biliyor muydunuz?
Hem de yerli uçak üretiminin yapıtaşı olarak havalanan Nu.D-38, Türk endüstrisinde kıymetli bir yer tutuyor.
Türk endüstrisinin değerli isimlerinden olan Nuri Demirağ, havacılık alanındaki vizyoner bakışıyla tarihe geçti.
Özellikle bugün de konuşacağımız Nu.D-38 uçağı, onun bu alandaki en dikkat cazip projelerinden biriydi. Türkiye’nin yerli uçak üretme yolundaki birinci adımlarından biri olan Nu.D-38, 1944 ‘te birinci uçuşunu gerçekleştirdi.
Nu.D-38, Nuri Demirağ’ın sayesinde tasarlanıp üretilen, büsbütün metal gövdeye sahip bir yolcu uçağıydı. 1944’te tamamlanan uçak, barış devrinde yolcu taşıma gayesiyle kullanılabiliyorken savaş periyodunda koltukları sökülerek bombardıman uçağına da dönüştürülebiliyordu.
Çift motorlu yapısı ve 160 beygir gücündeki motorlarıyla saatte 325 km sürate ulaşabilen Nu.D-38, devrin teknolojik standartlarına nazaran hayli etkileyiciydi.
İlk uçuş İstanbul Yeşilköy’den Ankara’ya yaklaşık 1,5 saat sürmüştü.
Nu.D-38’in dizaynında yaşanan zorluklar, bilhassa II. Dünya Savaşı, proje sürecini aksatmıştı. Almanya’dan getirilen teknisyenlerin savaştan ötürü ülkelerine geri dönmesi, hammadde temini ve üretim sürecinde aksamalar yaşanmasına yol açtı.
Tabii bunlara karşın 1944’te tamamlanan uçak, Türk Hava Kurumu ve başka sivil havacılık kurumları için kıymetli bir referans olmayı başardı. Uçuş sertifikasını alan Nu.D-38, 26 Mayıs’ta yapılan tanıtım uçuşu ile büyük bir ilgi toplamayı başarmıştı.
Bu başarılı proje, ne yazık ki ticari manada beklenilen ilgiyi bulamadı.
Uçak, sonlu sayıda üretilmesine karşın daha sonra üretim için bir talep de gelmedi. Bu da Demirağ’ın işlerini tasfiye etmesine yol açtı. 1945’te siyasete atılan Demirağ, Ulusal Kalkınma Partisi’ni kurdu ve 1954’te bağımsız İstanbul milletvekili oldu.
Havacılığa katkısı sadece bu uçakla olmadı Demirağ’ın. Ülkemizde birinci uçak fabrikalarından birisini kurarak pek çok projeye de imza atmıştı. Pilot Gök Okulu üzere Türk havacılık tarihine ismini kazıyan gelişmelerde başrol oldu. 1957’de ise Demirağ vefat edince birinci yerli uçağımız Nu.D-38, hurda olarak parçalandı.
Nu.D-38, ne kadar ticari bir muvaffakiyet sağlayamamış olsa da bu uçağın, havacılık tarihimizde kıymetli bir dönüm noktası olduğunu unutmamak gerekiyor.
İlginizi çekebiir:
