Böyle bir senaryo mümkün üzere durmasa da insanlık ve dünya üzerindeki tesirlerini hayal etmek hayli ilgi alımlı.
Diyelim ki gerçek oldu; insan biyolojisi, ekosistem, ekonomi ve toplumsal tertip bu duruma nasıl reaksiyon verirdi?
İnsan biyolojisine tesirleri pek iç açıcı olmazdı.
Biyolojik olarak sirkadiyen yani gece-gündüz döngülerine bağlıyız. Bu ritim, beynimizdeki biyolojik saat tarafından denetim ediliyor ve güneş ışığına nazaran çalışıyor.
Eğer tüm dünya birebir anda uyumak zorunda kalsa ritimlerimiz altüst olurdu. New York’ta akşam saatlerinde uykuya dalan birisi, Tokyo’da sabahın ortasında uyumak zorunda kalırdı. Jet-lag tesirine emsal formda hormonal dengesizliklere yol açabilirdi. Melatonin üretimi bozulur, bağışıklık sistemi zayıflar ve uzun vadede sıhhat meseleleri ortaya çıkabilirdi.
Ayrıca uyku, beynin gün boyunca biriken toksinleri temizlediği, hafızayı güçlendirdiği ve bedeni yenilediği bir süreç ancak uyku müddetleri ya da kalitesi farklı bölgelerde yaşamaktan ötürü karşılanmazsa toplumsal seviyede yorgunluk ve gerilim artışı kaçınılmaz.
Ekonomi de makûs engellenebilirdi lakin toplumsal sonuçlar açısından üzücü olmazdı.
Dünya iktisadı, global çapta 7/24 çalışan bir sistem üzerine kurulu ve farklı saat dilimlerinde çalışan beşerler sayesinde üretim, hizmetler kesintisiz devam ediyor.
Eğer herkes tıpkı anda uyusaydı zincir kırılır; fabrikalar, finans piyasaları, sıhhat hizmetleri ve lojistik üzere kritik kesimler ansızın dururdu. Bu da küresel iktisadın büyük darbe alması ve üretim süreçlerinin yavaşlaması demek. Hele bir de sıhhat çalışanı, itfaiye grupları ve güvenlik güçleri üzere acil durumlar için çalışan şahıslar olmayacağı için işler oldukça karışabilirdi.
Sosyal açıdan bakarsak da bu durum insan ilgilerini ve toplumsal tertibi tekrar şekillendirebilirdi. Herkesin tıpkı anda uyuduğu bir dünyada sosyal aktiviteler, etkinlikler ve kişisel hayatlar da birebir sisteme bağlanırdı.
İnsanların boş vakitleri büsbütün eş vakitli hâle gelirdi ve da toplumsal dayanışmanın kapılarını ortalardı. Kişisellik ve mahremiyet ise ziyan görebilecek ögeler ortasında olabilirdi.
Ekosisteme tesirleri ise en sevindirici yanlarından.
Biz insanların aktiviteleri yüzünden dünya daima bir baskı altında. Tüm dünyanın tıpkı anda uyuduğu bir senaryoda doğa süreksiz nefes alabilirdi.
Uyuyup tüm elektrikli aygıtları kapatmak, güç tüketimini kıymetli ölçüde azaltabileceği üzere karbon salınımı kısa müddetliğine de olsa düşebilir, global ısınma üzerinde küçük de olsa bir tesir yaratabilirdi.
Hayvanlara da bir bakalım. Birçok hayvanın gece etkin olması ile insan aktivitelerinin azalması onların davranışlarını olumlu istikamette etkileyebilirdi. Trafik sesleri kesiliyor, kuşlar ve başka gece hayvanları huzurlu bir ortam içinde yaşamaya devam ediyor. Hoş olmaz mıydı?
Kültürel ve ruhsal değişimler nasıl olurdu?
Günümüzde farklı kültürler, günlük hayatlarını ve aktivitelerini kendi saat dilimlerine nazaran düzenliyor. Çeşitlilik, farklı bakış açıları ve gelenekleri de yaratıyor. Şayet tüm dünya birebir anda uyursa, bu kültürel farklılıklar vakitle azalabilir ve daha tekdüze bir toplum yapısı ortaya çıkabilirdi.
Psikolojik açıdan ise herkesin birebir anda uyuyup tıpkı anda uyandığı bir dünya, kişiler üzerinde toplumsal baskı yaratabilirdi. Uyku müddetinde uyamayan ya da farklı biyolojik gereksinimleri olan bireyler dışlanmış hissedebilirdi. Ancak öte yandan da bu durum küresel bir “biz bilinci” yaratabilir ve toplumsal dayanışmayı artırabilirdi.
Bu hayalimizin gerçek olması mümkün olmasa da sizce öbür neler değişirdi?
Ya diğer türlü olsaydı?
