Bunlar, hayatımızın bir kesimi hâline gelmiş durumda. Lakin fark etmeden kendimize ziyan veriyor olabilir miyiz?
Dijital detoks yaparak aygıt bağımlılığına karşı tekrar bir doğuş fırsatı sunmak mümkün. Pekala bu süreci nasıl yönetebiliriz?
Beynimizi ele geçiren dopamin döngüsü
Temelinde beynimizin ödül sistemiyle yakından bağlantılı bir şey varsa o da cihaz bağımlılığı. Telefon bildirimleri, toplumsal medyada bir gönderimizin beğenilmesi vs. beynimizin dopamin salgılamasını sağlıyor. Fakat daima bu ödül peşinde koşmak, beynimizi tüketme noktasına getiriyor ve bağımlılık yaratıyor.
Bağımlılık demişken nitekim ne kadar bağımlı olduğumuzu sayılarla açıklayalım. Ortalama olarak günde telefona 2617 sefer dokunuyoruz. Bu sayı bile tek başına aygıtların hayatımızı ne kadar denetim ettiğini gösteriyor.
Dijital detoksun yararları: Zihinsel özgürlük ve daha sağlıklı bir hayat
Cihazlarla geçirdiğimiz vakti azaltmanın pek çok yararı var. Yalnızca mental sıhhatimiz iyileşmekle kalmıyor, uyku kalitemiz artıyor, sosyal münasebetlerimiz güçleniyor ve odaklanmamız artıyor.
Dijital detoks yapan bireylerin stres düzeylerinde yüzde 30’a varan düşüş gözlemlendiği de bir başka gerçek. Yani telefondan uzak kaldığımızda yalnızca gözlerimiz değil ruhumuz da dinleniyor.
Başarılı bir dijital detoks için neler yapabiliriz?
Sınırları belirleyin: Aygıtlarınızı ne kadar kullandığınız konusunda farkında olun ve ekran müddeti uygulamalarını kullanın. Haftalık bir amaç belirleyerek telefon kullanımını kademeli olarak azaltabilirsiniz.
Bildirimleri susturun: Bildirimler, beynimizi daima alarma geçiren küçük tuzaklar. Önemli olmayan uygulamaların bildirimlerini kapatarak detoks sürecinizi kolaylaştırabilirsiniz.
Ekransız saatler yaratın: Günün belli saatlerini büsbütün aygıtlardan uzak geçirin. Mesela sabah uyandıktan sonra birinci bir saat ve uyumadan evvelki son bir saati telefona bakmadan geçirerek zihinsel rahatlama sağlayın.
Alternatif alışkanlıklar bulun: Aygıt kullanımını azaltmak istiyorsanız, yerine koyabileceğiniz aktiviteler gerçekleştirin. Kitap okumak, yemek yapmak yahut pilates üzere hobiler edinebilirsiniz. Bu sayede dopamin gereksiniminizi da öteki bir aktivite ile karşılayabilirsiniz.
Sosyal dayanak alın: Dijital detoksu bir arkadaş grubunuzla bir arada yaparak bunu hem eğlenceli hem de sürdürülebilir hâle getirebilirsiniz. Bunun yanı sıra tekrar toplumsal etrafınızı kullanın ve birlikte diğer programlar yapın. Velhasıl sosyalleşin lakin dijital ortamda değil.
Cihazların esiri değil, hakimi olun.
Dijital detoksu bir trend olarak görmeyi bırakın ve sağlıklı bir ömrün anahtarı hâline getirin. Aygıtlar hayatımızın bir kesimi olmaya devam edecek ki sayesinde birçok işimiz kolaylaşıyor lakin onların bizi yönetmesine müsaade vermek zorunda değiliz.
İlk adım güç gelebilir lakin unutmayın: Hayatınızın denetimi sizin elinizde. Artık bir karar verin ve aygıt bağımlılığınıza elveda demek için birinci adımı atın.
Bunları da inceleyebilirsiniz: