Dünya, ekvator etrafında şu anda saatte yaklaşık 1670 km/h süratle dönüyor. Bu dönüş hareketi de gezegenimizde gün ve gece döngüsünü, atmosferik hareketleri ve okyanus akıntılarını belirleyen kritik bir faktör. Tıpkı vakitte yer çekimi ile merkezkaç kuvveti ortasındaki dengeyi de sağlıyor.
Dünya birdenbire iki kat süratli dönmeye başlarsa yani saatte yaklaşık 2240 km/h suratına ulaşırsa nasıl bir senaryo ile karşılaşırız?
Yer çekimi nasıl değişirdi?
Dünya’nın dönüşü sırasında oluşan merkezkaç kuvveti, gezegenin yüzeyinde bizleri yavaşça dışa hakikat itiyor. Şu an bu tesir çok zayıf olduğu için hissedemiyoruz zira yer çekimi bu kuvvetten çok daha baskın.
Bahsettiğimiz bir senaryoda merkezkaç kuvveti artar ve Ekvator bölgesindeki insanların tartısında besbelli bir düşüş yaşanırdı. Bölgede yaklaşık %17 daha hafif hissederdik. Lakin kutuplara yaklaştığımızda bu fark azalırdı zira kutuplarda merkezkaç kuvveti çok daha düşük kalırdı.
Daha da ilginci, şayet Dünya’nın dönüş suratı gereğince artarsa Ekvator’da yaşayan beşerler yer çekiminin tesirini büsbütün kaybedebilir ve sözün tam manasıyla havada süzülebilirdi! Lakin bu noktaya ulaşmak için Dünya’nın yaklaşık 24 kat daha hızlı dönmesi gerekirdi.
Deniz düzeyi yükselir, kıyılar sular altında kalırdı.
Konumuz tekrar Ekvator’a gelecek. Dönüş suratının artması sebebiyle okyanuslar burada birikirdi zira merkezkaç kuvveti, su kütlelerini Ekvator’a hakikat iter ve yer çekimiyle istikrar kurmaya çalışırdı.
Bu bağlamda Ekvator bölgesinde deniz düzeyi yaklaşık 100 metre yükselebilir, kıyı bölgelerinin tamamı sular altında kalırdı. Yani Ekvador, Kolombiya, Brezilya, Singapur ve Avustralya üzere birtakım ülkeler kısmen, hatta büsbütün su altında kalırdı.
Ancak kutuplarda tam zıddı olur ve su düzeyleri azalırdı. Grönland ve Antarktika üzere bölgelerde suyun çekildiği görürdük.
Kasırgalar ve fırtınalar denetim edilemez hâle gelirdi.
Dünya’nın dönmesi direkt atmosferin hareketlerini de etkiliyor. Bu durumda rüzgârlar ve hava akımları Coriolis kuvvetine bağlı olarak şekillenirdi.
Dönüş suratının iki katına çıkması durumunda rüzgâr suratları ortalama 400-500 km/h seviyelerine ulaşabilirdi ki şu an en güçlü kasırgalar 300 km/h civarında.
Kasırgalar daha sık ve daha yıkıcı hâle gelerek daima hareket eden büyük fırtınalar oluşturabilirdi. Çölleşme ve çok yağışlarla muhakkak bölgeler de düzensizleşirdi.
Rüzgârların hızlanması, atmosferik karışımları arttırarak atmosferin üst katmanlarında istenmeyen değişikliklere yol açacağından ozon katmanı da ziyan görebilirdi.
Depremler ve volkanik aktivite artardı.
Dünya’nın kabuğu büyük tektonik plakalar hâlinde hareket ediyor ve dönüş suratındaki ani bir artış, bu plakaların hareketini de engelleyeceğinden fay çizgilerinde daha fazla gerilim birikebilir, depremler daha sık ve şiddetli olabilirdi.
Bunun yanı sıra yer kabuğu üzerindeki basınç değişeceğinden kimi volkanlar da faal hâle gelirdi. Bilhassa büyük sarsıntıların meydana geldiği Japonya, Endonezya ve California üzere bölgelerde sismik aktivitelerde patlama yaşanabilirdi.
Günler kısalır, vakit algısı değişirdi.
Bir günün 24 saat sürmesini de bir kenara bırakırdık ve bu mühlet 12 saate düşerdi. Bunun manası da bir yıl artık 365 gün değil, yaklaşık 730 gün demek zira Dünya birebir müddette daha fazla tıp atardı.
Bu kadar radikal bir değişim alışılmış ki insan biyolojisi ve ekosistemler üzerinde de önemli tesirler yaratırdı. Bedenimiz 24 saatlik sirkadiyen ritmine nazaran düzenlendiğinden 12 saatlik günler, hormon salınımından uyku nizamına kadar her şeyi altüst ederdi.
Bitkiler ışık dönemlerine ahenk sağlayamaz ve mahsul randımanı düşer, kuşlar ve balinalar üzere göçmen çeşitlerin biyolojik saati de bozulurdu.
İletişim ağlarımız da etkilenirdi.
Uydular şu anda gerçek pozisyonda olduğu için irtibatımızı sağlıyoruz fakat gezegenin suratı saatte 1.600 km artsa bile uydular artık hakikat pozisyonda olmazdı ve bu da televizyon yayınlarından askerî ve istihbarat operasyonlarını süreksiz de olsa kesintiye uğratırdı.
Tabii ki uydular taşıdıkları yakıtlarla konumlarını ve hızlarını buna nazaran ayarlayabilir fakat bu da hayli maliyet demek.
Eğer bir gün bu türlü bir senaryo gerçekleşirse, insanoğlunun buna nasıl ahenk sağlayacağını görmek sahiden farklı olurdu.
Ya öbür türlü olsaydı?
