Otomobil dizaynının en şık ve bir o kadar da gösterişli ögeleri olan kaput süslerine neden artık rastlamıyoruz?
Sebebini yalnızca estetik telaşlar olarak görüyorsanız, yanılıyorsunuz.
Kaput süsleri, aslında estetik bir gereklilikten doğmuştu.
Bir gereksinimden çok estetik bir manzara yaratmak için kullanılıyor üzere görünse de kaput süsleri, büsbütün muhtaçlıktan ötürü araçlarda yerini almıştı. 1900’lü yılların başında araba üreticileri, araçların radyatörlerini gizlemek için şık ve dikkat alımlı aksesuarlar tasarlamaya başladılar. Erken periyot araçlarında, şoförler radyatörlerinin ısısını izlemek için çoklukla dışarıda bulunan motometer isimli sıcaklık göstergelerine başvuruyordu.
Ancak bu metal kutular, pek de estetik bir görünüme sahip değildi. Bu noktada otomobil üreticileri, kaput süslerini devreye sokarak hem estetik hem de fonksiyonel bir tahlil sunmuş oldular.
İlk araba maskotları çoklukla mitolojik figürler, hayvanlar ya da sanatkarların tasarımlarıydı.
Bu süsler, yalnızca araçları daha alımlı hâle getirmekle kalmıyor, araç sahiplerinin statüsünü de gösteriyordu. Vakitle bu süsler, birer lüks simgesi hâline dönüştü. Rolls-Royce’un ünlü Spirit of Ecstasy heykeli, Bentley’in Flying B’si ve Jaguar’ın Leaper maskotu, bu periyodun simgelerindendi.
Bu maskotlar, araçların ön kısmını süsleyen şık figürlerle markaların itibarını de artırıyordu. Bilhassa Rolls-Royce’un Spirit of Ecstasy figürü, markanın lüks ve zarafet anlayışının simgesi hâline geldi. 1911’den bu yana Rolls-Royce araçlarının tamamında yerini bulan bu maskot, bir süs olmaktan çok markanın kimliğini de yansıtan bir sembol hâline gelmişti.
1960’lara gelince bu süsler, eskisi üzere revaçta değildi.
Otomobil üreticileri, güvenlik ve aerodinamik dertlerden ötürü kaput süslerine eskisi üzere sıcak bakmıyordu. Çarpışmalarda, kaput süslerinin bir tehdit oluşturabileceği düşünülüyordu. Bilhassa yayalarla yaşanacak bir kazada önemli yaralanmalara yol açabilecek kadar tehlikeli olabilen süsler, tekrar de birtakım lüks markalar için vazgeçilmez bir ayrıntı olarak yerini aldı.
Zamanla Avrupa’daki yönetmelikler, yayaların güvenliğini ön planda tutarak kaput süslerinin kullanımını sınırlamaya başladı. Lüks markalar için bir kimlik taşıyan süslerin gizlenebilmesi için Rolls-Royce ve Bentley üzere bilinen markalar, yenilikçi tahliller de geliştirdi.
Kaput süsleri, araçların önündeki özel bir bölmeden geri çekilebilir hâle getirildi.
Aslında bu süslerin kıymetli bir fonksiyonu daha vardı. Sürüş kolaylığı yaşatan bir işaretçi misyonu görmeleri, kaputlar için epeyce kıymetli bir özellikti. 1970’lerde bu mevzuyla ilgili yapılan bir inceleme, kaput süslerinin yolun ortasını işaret eden bir referans noktası olarak kullanıldığını gösteriyor. Bu da aracın daha inançlı bir biçimde sürülmesine yardımcı oluyordu.
Bazı lüks segment markalar, bu süsleri estetik bir ayrıntı olarak yaşatmaya devam ederken kimisi için de bir nostalji ögesi hâline gelmiş durumda. Bilhassa süsler, araba koleksiyoncularının ilgisini çekmeye devam ediyor.
İlginizi çekebilir:
