Mesela bir ülkede yasaklanan bir gıda, garip bir formda ABD raflarında hâlâ yerini koruyor.
İyi ancak “yasaklanan” bir besin, herkes için tehlike arz etmiyor mu? Neden Amerika bu bahiste bir adım atmıyor?
Avrupa ve Amerika’daki ülkelerin besin düzenlemeleri çok farklı.
Bu farkların da birçok sebebi var. ABD’de besin güvenliği, Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ve Tarım Bakanlığı (USDA) tarafından denetleniyor. Bu iki kurum, besin güvenliğini sağlamak, et, süt eserleri ve öteki besin hususlarının tüketici sıhhatini riske atmayacak formda işlenmesini denetlemekle sorumlu.
Avrupa’da ise besin güvenliği çok daha merkezi bir halde düzenleniyor ve Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından denetleniyor. EFSA, Avrupa’da her türlü besin güvenliği, besin katkı unsurları, pestisit kalıntıları ve genetik mühendislik uygulamalarına dair bilimsel değerlendirmeler yapıyor.
Amerika’da kullanılan birçok besin katkı unsuru ve kimyasal bileşik, Avrupa’da yasaklanmıştır.
Böyle olmasa bile daha sıkı kurallara tabidir. Bunlar ortasında renk verici hususlar, koruyucular, tatlandırıcılar ve öteki katkı unsurları de bulunabiliyor. Mesela BHA ve BHT (Butylated Hydroxyanisole ve Butylated Hydroxytoluene) kimyasalları, besin eserlerinde yağların oksitlenmesini önlemek için hami olarak kullanılıyor. Lakin gel gör ki Avrupa’da bunların kanserojen olabileceği düşünülerek yasaklanmıştı.
Bunların yanında birtakım et eserlerinde kullanılan koruyucular ve renklendiriciler de ABD’de yaygın olarak kabul edilmesine karşın, Avrupa’da çok daha sıkı bir formda denetleniyor ve sonlandırılıyor.
ABD, genetik mühendislik ve GDO kullanımında çok daha esnek.
GDO’lu eserler, insan sıhhatini tehdit edici olarak bilinmesine karşın ABD’de GDO’lar çoklukla etiketlenmez ve üreticiler eserlerinde GDO içerdiğini belirtme zorunluluğuna sahip değildir.
Avrupa’da ise bu durum çok daha farklı. Avrupa Birliği, GDO’lu eserlerin birçoklarını yasaklamış yahut çok sıkı bir biçimde denetim altına aldı. Bu eserlerin ithalatı ve yetiştirilmesi önemli düzenlemelere tabidir. Ayrıyeten AB’deki tüketicilerin, GDO’lu eserlerin etiketlenmesi gerektiğine dair güçlü bir talebi var.
ABD’deki düzenlemelerde kimi tarım kimyasalları yaygın bir biçimde kullanılıyor.
Mesela glifosat, ABD’de yaygın olarak kullanılırken Avrupa’nın birtakım ülkelerinde yasaklanmıştır. Amerika’da besin düzenlemeleri çoklukla bilimsel risk değerlendirmelerine dayalı olarak yapıldığı için bir besin unsurunun yahut kimyasalın tehlikeli olup olmadığı, bilimsel çalışmalara ve araştırmalara dayalı bir tahlille belirleniyor. Bu da bazen muhakkak katkı unsurlarının uzun müddetli kullanımının insan sıhhati üzerindeki tesirlerinin gereğince araştırılmadan kabul edilmesine yol açabiliyor.
Avrupa’da ise besin güvenliği daha tüketici odaklı ve kamu sıhhatini daha fazla önemser nitelikte oluyor.
ABD’nin besin piyasasında hâlâ yasaklanmamış olan besinler, farklı bilimsel değerlendirmeler, ticari çıkarlar ve daha esnek düzenlemeler nedeniyle raflarda yerini koruyor.
İlginizi çekebilir:
