Balinalar, şimdiye kadar yaşamış en büyük hayvanlar. Mavi balinaların birtakım türleri 29 metre uzunluğa ve 115 ton yüke kadar ulaşabiliyor.
Başka hiçbir hayvan, bu düzeye ulaşamadı; dinozorlar bile. Bu durumda akıllara şu geliyor: Balinaları bu kadar özel yapan şey ne?
Balinaların devasa boyutlarının en büyük sebebi, beslenme biçimleri.
İlk balina tipleri, planktonlarla beslenmek için “filtre beslenme yöntemi” evrimleştirdi. Okyanusta sürüklenen küçük deniz canlılarını yiyorlardı. Daha sonra “rorqual” balinaları, saldırarak beslenme stratejisi geliştirdi. Böylelikle küçük balıkları yemeye başladılar.
Büyük ağızlarıyla (dolayısıyla büyük bedenler) saldırma stratejisi, küçük ağızla beslenmeye nazaran çok daha fazla fayda sağladı.
Bu beslenme biçimi şu formda oluyor:
Ağızlarını devasa bir formda açıyorlar ve suyla birlikte kril ismi verilen minik kabukluları da içeri alıyorlar. Daha sonra, ağızlarındaki suyu dışarı iterken kriller balinanın “balyen” ismi verilen süzgeç gibisi yapılarına takılıyor. Bu balyenler, suyun dışarı çıkmasını sağlarken krilleri ağız içinde tutarak mavi balinanın besin elde etmesini sağlıyor.
Minimum güç harcayarak azamî kalori elde ediyorlar. Güç harcamadan süratli ve verimli beslenme, büyük beden kütlesini destekliyor.
Soğuk su adaptasyonunun da tesiri var.
Balinaların devasa boyutları, soğuk okyanus sularında hayatta kalmalarını sağlayan bir adaptasyon. Blubber ismi verilen kalın yağ katmanları, beden ısısını koruyarak soğuk sularda en az düzeyde ısı kaybıyla yaşamalarını sağlıyor.
Böylece güç tasarrufu yaparak yüksek verimlilikle beslenip uzun göç seyahatlerine enerji saklayabiliyorlar.
Çevresel şartlar elverişli.
Karasal hayvanlar yer çekimi kısıtlamalarına maruz kalırken balinalar, suyun kaldırma kuvvetinden yararlanarak büyük boyutlara ulaşabiliyor. Ayrıyeten üstte bahsettiğimiz üzere okyanuslarda yüksek yoğunlukta bulunan kril sürüleri üzere besin kaynakları sayesinde kolayca büyük ölçüde besin tüketiyorlar. Bu bol besin kaynağı ve sınırsız alan sonucunda bu boyutlara şaşırmamak gerek.
“O vakit başka deniz canlıları neden bu kadar büyümüyor?” diye soracak olursanız, balinaların balık değil göğüslü olduğunu hatırlatmak isteriz.
Balinalarla ilgili daha fazla içerik:
