Eğer yanıtınız “evet”se, bu ender nörolojik durumu yaşıyor olabilirsiniz. Zira birtakım beşerler, hakikaten de latife yapmadan duramıyor.
Mizahın beyinle bağlı olduğunu bilsek de birden fazla kişi bunun “nörolojik bir problem” olduğundan haberdar değil. Endişelenmeyin, bu sizin hasta olduğunuzu göstermiyor.
İnsan beyni, yıllardır hâlâ birebir karmaşaya sahip.
Bilim dünyası, üzerinde pek çok çalışma gerçekleştirse de birtakım sır noktaları günyüzüne çıkarken insan hâlâ şaşırıyor. Bilhassa beynin frontal lobundaki küçük bir hasar, kişinin karakterini kökten değiştirebiliyor. Bu değişimlerden biri de tıp literatüründe Witzelsucht (Şaka Bağımlılığı) olarak bilinen, kişiyi durdurulamaz bir latife yapma dürtüsüne sürükleyen nörolojik bir durum.
Evet, aslında daima şaka yapma isteğinin bilimsel bir karşılığı var. Pekala beynimizde nasıl bir hasar var da bizi komedyene dönüştürmeye çalışıyor?
Aslında bu durum, 2016 yılında bir bireyde tespit edildi.
69 yaşındaki bir adamın beyni, nörologlar tarafından incelendiğinde şaşırtan sonuçlar elde edilmişti. Beyin kanaması geçiren adam, düzgünleşme sürecinde beklenmedik bir değişim yaşadı: Daima latife yapma muhtaçlığı hissediyor, gecenin bir yarısı eşini uyandırıp söz oyunları yapıyordu.
Aklına gelen esprileri bir kâğıda yazan bu adam, tam 50 sayfa dolusu espriyle hekiminin karşısına çıkmıştı. Genelce müstehcen ya da çocukça şakalardı lakin bu latifeler, ona büyük keyif veriyordu.
Nöroloji dünyası ise bu durumu “Witzelsucht” olarak tanımladı.
1890’da Alman nörolog Hermann Oppenheim tarafından literatüre kazandırılan bu terim, frontal lob hasarı ile bağlantılıydı. Bu hasara sahip olan hastalar, bazen uygunsuz espriler yapmaya başlıyordu.
Benzer bir örnek de 1929’da yaşanmıştı. Nörolog Otfrid Foerster, bir ameliyat sırasında hastasının beynini uyardığında, hasta birden Latince, Yunanca, İbranice ve Almanca söz oyunları yapmaya başlamıştı.
Witzelsucht, moria ismi verilen öteki bir durumla ilişkilendiriliyor.
Moria, kişinin nedensiz yere çok sevinçli olması ve her duruma gülme eğilimiyle tanımlanıyor. Her iki durum da beynin, orbitofrontal korteks adı verilen ve karar verme, toplumsal davranışların düzenlenmesinden sorumlu bölgesindeki hasarla temaslı. Bu bölgedeki bir hasar, kişinin içinden gelen dürtüleri denetim edememesine yol açıyor.
63 yaşındaki bir hasta, başından vurularak beyninin sağ ön lobunu kaybetmişti. Evvelden depresyonla uğraş eden bu kişi, ameliyattan sonra ise tam bir sevinç kaynağına dönüşmüştü. Zira ender görülen bu durumu yaşıyordu.
Peki tedavi edilebiliyor mu?
Witzelsucht için standart bir tedavi protokolü şu an için yok. Nörolog Mario Mendez, 2005’ten bu yana bu alanda çalışıyor ve hadiselerin birçoklarında antidepresanların denendiğini belirtiyor. İlaçlar işe yaramıyorsa epilepsi yahut antipsikotik ilaçlar denense de tüm bunlar, semptomları hafifletmekle sonlu kalıyor.
En ufak bir travma bile aslında beynimizin ne kadar hassas ve değerli bir yapıda olduğunu gözler önüne seriyor. Münasebetiyle bu bahiste da olabildiğince dikkatli olmanın toplumsal münasebetleriniz açısından da hayli kıymetli olduğunu unutmayın.
İlginizi çekebilir:
