Depremin yalnızca fizikî değil ekonomik tesirlerini de ortaya çıkaran bu listemizde Türkiye’den de 2 zelzele yer alıyor.
Tablo üzücü olsa da yaşanan işte birtakım büyük sarsıntılar. Doğal ki vereceğimiz sayıların 2023 enflasyon sayılarına göre uyarlandığını da belirtelim.
Tōhoku Zelzelesi ve Tsunamisi, Japonya (2011)
11 Mart 2011’de Japonya’nın Tōhoku bölgesinde meydana gelen 9,1 büyüklüğünde ve yaklaşık 6 dakika süren deprem, akabinde oluşan tsunamiyle birleşerek ülkenin tarihindeki en büyük felaketlerden birine dönüştü.
Yaklaşık 20.000 kişinin hayatını kaybettiği bu felaket, 320 milyar dolarlık ekonomik kayıpla dünya tarihinin en maliyetli zelzelesi olarak kayıtlara geçti.
Hanshin Zelzelesi, Japonya (1995)
17 Ocak 1995’te Japonya’nın Kobe kentini vuran Hanshin sarsıntısı, 6,9 büyüklüğündeydi. Yaklaşık 6.400 kişi hayatını kaybetti ve 43.000’den fazla insan yaralandı.
Deprem, 200.000’den fazla binayı yıkarak önemli ekonomik ziyana neden oldu. Verilen sayılar ise 60,0–399,9 milyar dolar aralığında. Japonya’nın altyapısında büyük hasarlar meydana geldi ve bu olay, afet idaresi sistemlerinde esaslı değişimlere yol açtı.
Kahramanmaraş Zelzelesi, Türkiye, Suriye (2023)
Hepimizin kalbinde yara olan bir zelzele de var listemizde. 6 Şubat 2023’te, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli, sırasıyla 7,8 ve 7,5 büyüklüğünde iki büyük sarsıntı meydana gelmişti.
Bu sarsıntılar, Türkiye’nin güneydoğusu ve Suriye’nin kuzeybatısında geniş bir alanda yıkıma yol açtı. Türkiye’de 53.537 kişi hayatını kaybederken, Suriye’de meyyit sayısı 8.476 olarak kaydedildi.
Depremler, 14 milyondan fazla insanı etkiledi ve yaklaşık 1,5 milyon kişi evsiz kaldı. Bunun yanı sıra Türkiye’de 11 vilayette de büyük yıkım yaşandı; Hatay, Gaziantep, Adıyaman ve Malatya en çok etkilenen bölgeler ortasında yer aldı. Suriye’de ise Halep, Hama, İdlib ve Lazkiye kentleri önemli hasar gördü.
Depremin Türkiye’ye maliyeti ise yaklaşık 104 milyar dolar oldu.
Sichuan Zelzelesi, Çin (2008)
12 Mayıs 2008’de Çin’in Sichuan eyaletinde meydana gelen 7,9 büyüklüğündeki sarsıntı, yaklaşık 87.900 kişinin hayatını kaybetmesine yahut kaybolmasına neden oldu. Yaklaşık 374.000 kişi yaralandı ve 5 milyondan fazla kişi evsiz kaldı.
İki kimyasal tesisin çökmesi sonucunda bölgeye yaklaşık 80 ton amonyak sızarken ana yollara gelen ziyandan ötürü acil durum hizmetleri de yavaşladı. Felaketin iktisada ziyanı ise yaklaşık 212 milyar dolar oldu.
Northridge Zelzelesi, ABD (1994)
17 Ocak 1994’te Kaliforniya’nın Los Angeles bölgesinde meydana gelen 6,7 büyüklüğündeki Northridge Sarsıntısı, 57 kişinin vefatına ve yaklaşık 9.000 kişinin yaralanmasına neden oldu.
Deprem, çağdaş yapı kodlarına karşın önemli yapısal hasara yol açtı. Toplam ekonomik kayıp yaklaşık 82 milyar dolar olarak kestirim edildi. Zelzele, ABD tarihinin en maliyetli doğal afetlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Christchurch/Canterbury Zelzeleleri, Yeni Zelanda (2010/2011)
Yeni Zelanda’nın Canterbury bölgesinde 4 Eylül 2010’da meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki zelzele, büyük yıkımlara yol açmasa da bir ikaz niteliğindeydi. Lakin 22 Şubat 2011’de Christchurch kentini vuran 6,3 büyüklüğündeki deprem, 185 kişinin vefatına ve binlerce yaralanmaya neden oldu.
Şehir merkezi ağır hasar aldı, birçok bina büsbütün yıkıldı. Zelzelelerin toplam ekonomik kaybı 56 milyar doları buldu ve bu durum ülkenin iktisadını derinden sarstı.
Çuetsu Sarsıntısı, Japonya (2004)
23 Ekim 2004’te Japonya’nın Niigata bölgesinde meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki Çuetsu Zelzelesi, 68 kişinin vefatına ve 4.800’den fazla kişinin yaralanmasına neden oldu.
Deprem, bölgedeki altyapıda büyük ziyana yol açtı; bilhassa demir yolları, yollar ve köprüler hasar gördü. Yaklaşık 100.000 kişi tahliye edilmek zorunda kaldı, toplam ekonomik kayıp ise 45 milyar dolar olarak hesaplandı.
Sikkim Zelzelesi, Hindistan (2011)
18 Eylül 2011’de Hindistan’ın kuzeydoğusunda, Sikkim eyaletinde meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki zelzele; Hindistan, Nepal ve Bhutan’da hissedildi.
Deprem sonucunda 116 kişi hayatını kaybetti ve yüzlerce kişi yaralandı. Bölgedeki altyapı ağır hasar gördü; yollar, köprüler ve binalar yıkıldı. Hasarları onarmak için 30 milyar dolar harcandı ve bu sarsıntı Hindistan’ın en maliyetli zelzelesi olarak kayıtlara geçti.
Gölcük Zelzelesi, Türkiye (1999)
Bir öbür acı günümüz… 17 Ağustos 1999’da Kocaeli ili merkezli olarak 7,4 büyüklüğünde gerçekleşti. Türkiye’nin en büyük felaketlerinden biri olarak tarihe geçerken yaklaşık 17 bin kişi hayatını kaybetti, 25 binden fazla kişi yaralandı, yüzbinlerce kişi evsiz kaldı.
Sanayi tesisleri ziyan gördü, TÜPRAŞ yangını günlerce devam etti ve hepsinin maliyeti yaklaşık 36 milyar dolar oldu. Yetersiz yapı kontrolü ve makûs inşaat standartları da kayıpların boyutunu artıran en değerli faktörler olarak öne çıktı.
Kumamoto Sarsıntıları, Japonya (2016)
14-16 Nisan 2016 tarihleri ortasında Japonya’nın Kumamoto bölgesinde biri 6,2, başkası 7,3 büyüklüğünde iki ana sarsıntı meydana geldi.
Bu zelzeleler ve artçı sarsıntılar sonucunda 200’den fazla kişi hayatını kaybetti, 3.000’den fazla kişi yaralandı. Yaklaşık 44.000 kişi evsiz kaldı ve bölgede önemli yapısal hasarlar oluştu; bilhassa tarihi Aso Tapınağı ve Kumamoto Kalesi ağır formda ziyan gördü.
Şehir susuz kaldı, yangınlar günlerce devam etti, barajların çöküp büyük sellere yol açacağı endişesiyle kent boşaltıldı. Ekonomik kaybın ise 30,5–58,4 milyar dolar aralığında olduğu varsayım ediliyor.
Bunları da inceleyebilirsiniz:
