Yalan makineleri, bilhassa suç temalı filmlerde ve dizilerde çok sık karşılaştığımız bir şey. Eminiz birçoğunuz, “Nasıl biliyor ya?” diye düşünmüşsünüzdür.
Nabız, terleme, teneffüs, kan basıncı üzere faktörlerin sensörlerle ölçüldüğü bu enteresan cihazın tam olarak nasıl çalıştığına ve gerçeklik hissesine daha yakından bakalım.
Poligraf testine sokulan kişi, sensörlerle donatılıyor.
Yalan makinesinde sorular sorulacak şahsa en az 4 tane sensör takılıyor. Sensörlerden gelen çoklu sinyallar, grafik halinde kaydediliyor ve sensörler çoklukla şu parametreleri kaydediyor:
- Solunum hızı
- Nabız
- Kan basıncı
- Terleme
Kimi zaman kol ve bacak hareketleri üzere parametreler de dahil ediliyor.
Bilirkişi tarafından yorumlanıyor.
Test sırasında ve sonrasında, uzman grafiklere bakıyor, grafikteki değişiklikleri tahlil ediyor. Süratli kalp atışı, yüksek kan basıncı, artan terleme gibi değişikliklere bakarak kişinin palavra söylediği tespit ediliyor.
Yalan testi, %100 doğruluk demek değildir.
Yalan testinin doğruluk oranı %96’lara kadar çıkıyor fakat hem bu testi yanıltmanın yolları var hem de hata payı riske atılamaz. Bu nedenle yalnızca palavra makinesinin sonucuyla bir kişi hakkında yargıya varılamaz.
Sonuçta bir kişi günahsız olsa bile suçlanmanın getirdiği gerginlikle stresli olabilir ve bu da kalp atış suratı, terleme, kan basıncı üzere faktörleri değiştirebilir.
Bunun yanı sıra şayet kişi, ruhsal faktörlerden dolayı söylediği palavraya kendi de inanıyorsa palavra makinesinde yanlışsız karşılık verdiği çıkacaktır.
Cameron Todd Willingham davasında, bir kundaklama sebebiyle palavra makinesine tabi tutularak mevt cezası verilmişti fakat daha sonra kanıtların yetersiz olduğu ortaya çıkmıştı.
YouTuber Orkun Işıtmak’ın palavra makinesiyle bir görüntü konsepti var.
Önümüzdeki günlerde ünlü YouTuber MrBeast’i yalan makinesine bağladığı kısmın yayımlanması bekleniyor.
