Kelebek kanatlarındaki simetri işi tesadüf mü yoksa incelikle işlenmiş evrimsel bir süreç mi?
Bakalım tabiatın kanunlarında hangi ayrıntılar yatıyor?
Genetik kod ve gelişim süreci öncelikli nedenler ortasında.
Kanatlarındaki simetrinin asıl sebebi, genetik harita. Kelebek pupadan çıktığında oluşan epitel hücrelerin bölünmesiyle kanatlar şekilleniyor ve bu süreçte hücrelerin çoğalması ve farklılaşması simetrik formda gerçekleşiyor.
Bunu sağlayan şey ise etkin rol oynayan “hedgehog” ve “wingless” üzere genler. Genler sayesinde kanat yapısının her iki tarafında birebir biçimde simetrik görünüm sağlanıyor.
Kanatlarda görülen renk ve desenlerin belirlenmesi ise “morfogenler” ismi verilen sinyal molekülleri tarafından yönetiliyor. Moleküller, kanadın her iki tarafında eşit halde dağılarak da simetriyi garanti altına alıyor. Böylece kelebeklerin kanatlarındaki desenler bir ayna üzere birbirini yansıtıyor.
Estetiğin yanı sıra hayat kurtaran sonucuna da bakmak gerekiyor.
Gözümüze ne kadar beğenilen gelse ve bu süreci incelesek de kanatlardaki simetri aslında kelebeklerin hayatta kalmalarında kritik bir faktör.
Avcılara karşı kendilerini koruyorlar. Birtakım kelebek çeşitlerinde kanatlardaki desenler, yırtıcıları korkutmak için farklı formlar oluşturuyor. Yanıltıcı efektler de tehlike sırasında tesirli hâle geliyor.
Nasıl bu kadar parıltılı görüyoruz?
Kelebek kanatları üzerindeki pullar, ışığı yansıtma ve kırma özelliklerine sahip. Bu yüzden de sistemli ve simetrik olmasından ötürü renkler daha bariz ve etkileyici oluyor.
Yapısal renklenme de denilen bu olay, optik tesirini arttırıp ışığın düzgün formda yansımasıyla bakınca gördüğümüz o parıltıyı ortaya çıkarıyor.
Kusursuzluk arayışında tabiattan öğreneceğimiz daha çok şey var. Siz ne dersiniz?
Bunları da inceleyebilirsiniz:
