Japon araba sanayisinde kendini gösteren “Centilmenlik Anlaşması”, Japon araba üreticilerinin araçlarının beygir gücünü belirli bir sayı ile sonlandırdığı bir mutabakattı.
Bu mutabakat, periyodun ikonik arabalarının üretimini şekillendirmişti. Pekala nitekim kâğıt üstünde bu türlü bir mutabakat imzalanmış mıydı, nasıl işliyordu ve neler olmuştu?
JDM Centilmenlik Mutabakatı neydi?
Nissan, Toyota, Honda, Subaru ve Mazda üzere Japon araba markaları; araçlarının beygir gücünü 276 ile, suratın 180 km/s ile sonlandırarak bunu istekli bir muahedeye dönüştürmüşlerdi. Yazılı değildi, kelamlı bir mutabakattı.
Sebebi ise 1980’lerin sonları ile 1990’ların başlarında, yüksek performanslı arabalarla yapılan tehlikeli sürüşlerin beraberinde getirdiği trafik kazalarıydı.
Anlaşma ile rekabetten vazgeçip inançlı, uyumlu bir ortamın sağlanması hedeflenmişti lakin işler tam olarak o denli gitmemişti.
Yüksek performanslı arabaların beygir gücü ve sürat rekabetleri, insanların hayatını tehlikeye atıyordu ve bunun için belirlenen hudut, isminden da anlaşılacağı üzere saygıyı ön plana çıkaran bir “Centilmenlik Anlaşması”na dönüşmüştü.
Ancak üreticiler, mutabakata uymak için bu sefer de otomobillerin motor ve şasi yapılarını aşırı düzeyde güçlü yapmaya başlamıştı.
R32 ve R34 üzere GTR üzere modellerin üstünde teknolojik iyileştirmeler yapılsa da kâğıt üzerinde birebir beygir gücüne ve sürate sahiplerdi.
Mesela Nissan Skyline GT-R (R34), resmî olarak 276 beygir gücüne sahip olsa da gerçek gücü bu huduttan çok daha fazlaydı zira geliştirilmiş başka özellikleri sayesinde 320’ye kadar güç üretebiliyordu.
Benzer halde Toyota Supra MKIV de kâğıt üzerinde beygir gücü hududuna olsa da gerçekte çok daha fazla güce çıkabiliyordu.
Güç konusunda bir şey değişmese de mühendislik ilerledi.
Otomobil üreticileri, beygir gücü sonuna uymaya çalışırken ATTESA-ETS dört çeker sistemi (Nissan) ve 2JZ-GTE motoru (Toyota) üzere yenilikler, arabalarındaki teknolojiyi ilerletti.
Bunun yanı sıra yol, tutuş, kullanışlılık gibi alanlarda da kendilerini geliştirdiler.
Centilmenlik Muahedesi, JDM (Japon üreticilerin araçları için ana pazar) performans araçlarının tepe yaptığı periyoda denk geldiğinden Mitsubishi Lancer Evolution, Subaru Impreza WRX STI ve Mazda RX-7 FD üzere modellerin ortaya çıkmasına taban hazırladı.
2000’lerde, Centilmenlik Muahedesi ortadan kalktı.
Japon araba üreticileri, rekabetin artması ve emisyon düzenlemelerinin değişmesi sebebiyle muahedeyi feshetmek zorunda kaldı.
Anlaşmanın resmî olarak bozulması, 2004 yılında Honda’nın “Legend” modelinin 300 beygir gücünü aşmasıyla oldu. Devamında öteki markalar da hududu aştı ve muahede tabiatıyla feshedildi.
Kısacası bu muahede her ne kadar güvenlik tedbiri almak için ortaya çıksa da Japon araba markalarının yarattığı yüksek teknolojili arabaların önünü açarak yeni bir periyoda taban hazırladı.
Daha fazla araba içeriği:
