Özel eğitimli güvercinler, titreyen gagalarıyla bir ekrana vurdukça, tonlarca metalin rotası yine çiziliyordu. Nasıl mı?
Ancak tarih, bu projeyi kitapların ortasına gizlerken akıllara da çarpıcı bir soru bıraktı: Bir kuşun beyni, nitekim de ölümcül bir silahı yönetebilir miydi?
Güvercinler, metrelerce ötede de olsa yuvalarını çarçabuk bulabilen canlılardır.
Telgraf icat edilmeden önce, bilim insanları sıra dışı ve akıllara bile gelmeyecek bildiri gönderme biçimini ortaya atmıştı. Güvercinlerin süratli ve atik olması, bu fikri destekleyen temel ögelerden biriydi.
Bilindiği üzere güvercinler, posta servisinde de geçmiş vakitlerde sıklıkla kullanılıyordu. Hasebiyle tıpkı durum, neden bir savaşın ortasında da yaşanmasındı? I. ve II. Dünya Savaşları’nda, askeri haberleşmeyi sağlayan 200 binden fazla güvercin olduğu biliniyor… Akıl alır üzere değil, değil mi?
Üstelik bunlardan kimileri “kahraman” bile olmuştu.
Bunlardan en ünlüsü, Cher Ami isminde bir güvercindi. 3 Ekim 1918’de Amerikan askerleri Almanlar tarafından yakalanınca, yaralanmasına karşın bu bilgiyi kilometrelerce öteye taşıyarak 194 askerin hayatını kurtarmış; sonucunda gözünü ve bacağını kaybetse de “kahraman” olarak anılmıştı.
II. Dünya Savaşı’nda ise bu zeki hayvanlar, farklı bir halde kullanıldı. ABD ordusu, Alman ordularını vurmaya çalışsa da bir türlü isabet ettiremiyordu. Ordunun muhtaçlığı olan tek şey ise sivillere ziyan vermeden, amaca ulaşabilen bir bombaydı…
Psikolog ve mucit olan B. F Skinner’ın tahlili, tarihin seyrini değiştirdi.
Güvercinlerle özel olarak ilgilenen Skinner, gaye tanımaları için evvel onları eğitti, edimsel koşullandırmayı kullandı. Savaşın ortasında güvercinlere, en büyük misyon tahsil edilmişti: Füzeleri yönlendirmek.
Füzelerin içine yerleştirilen güvercinler, önlerinde yer alan ekranda füzeleri yönlendirecek sensörler yer alıyordu. Güvercinlerden beklenen şey ise ekranı gagalamaktı. Manzara, ekrandan uzaklaştığında bile bu gagalamayı tekrar etmeleri gerekiyordu. Üstelik bu hareketi her tekrarladıklarında, ödül alıyorlardı.
Gagalarına elektrikli tertibat yerleştirilen güvercinler, savaş gemisini gagalamalıydı.
Güvercinler, ekranda nokta üzere görünen savaş gemilerini gagalamaya devam ettikçe füzeyi bir adet GPS misyonu görerek oraya gemiye yönlendiriyorlardı. Böylelikle birinci güdümlü füzeler, güvercinler sayesinde ortaya çıkmış oluyordu.
Çok geçmeden bu proje, ABD tarafından geri çekildi. Sebebi, güvercinlerin başarısız olması değil; ABD ordusunun füzelerini bir ‘kuşa’ emanet etmek istememesiydi. Proje, kısa ömürlü olsa bile 1948’de ABD donanması, tekrar projeyi hayata geçirmiş olsa da tekrar çok geçmeden geri çekildi. Sebebi ise varsayım edeceğiniz üzere elektronik sistemlerin artık daha geliştirilmiş bir hâle gelmesiydi.
Savaş tarihine değişik bir istikamet veren Skinner ve güvercinleri, her denemede başarılı sonuçlar veriyordu. Gelişen savaş teknolojisi ise güvercinlere muhtaçlık bırakmayacak biçimde gelişince bu fikir, ömür uzunluğu rafa kaldırılmış oldu.
