O periyoda dair bu türlü çılgınca teknolojilerin hayata geçirilmesi, kulağa biraz garip gelse de “amficar” isminde bu araç, periyodunun çok ötesinde bir icattı.
Üstelik Türkiye’de de kullanılan hem kara hem de su aracı amficar, nasıl oldu da bu türlü yenilikçi bir projeyken hayata tutunamadı?
Amfibi olarak da bilinen bu araçlar, kara ve su üzerinde eşzamanlı olarak hareket edebilme yeteneğine sahipti.
Bu araçlar, kullanıldıkları ortamın şartına ahenk sağlayabilme özellikleriyle ünlenmişti. Ticari, askeri ve sivil alanlarda büyük bir fonksiyona sahip araçlar, 19. Yüzyılın ortalarında hayatımıza dahil oldu. Birinci amfibi araçlardan birisi, 1850’lerde geliştirilen Orukter Amphibolos isimli buharlı bir araçtı.
Bakıldığında suda gidebiliyorsa deniz yolculukları için de uygun olabilir üzere düşünebiliriz. Lakin bu araçlar, deniz seyahatleri için pek uygun değildi.
II. Dünya Savaşı, amfibi araçların kullanımının yaygınlaşmasına neden olan kıymetli bir gelişmeydi.
Almanya, savaş sırasında Porsche Schwimmwagen modelini geliştirirken; ABD, DUKW isimli amfibi kamyonu üretmişti. Bu araçlar, kara birliklerinin ve gereçlerinin deniz yoluyla taşınmasında kıymetli bir rol oynamış ve savaşın seyrini etkilemiştir.
DUKW, bilhassa askerlerin ve gereçlerin suda inançlı bir halde taşınmasını sağlayarak ordunun lojistik gücünü artırmıştı. Bu devirde amfibi araçlar, sırf su üzerinde hareket etmiyor, kuvvetli kara şartlarında da aktif olabiliyorlardı.
Savaş sonrası devirde de bu araçların gelişimi, sürat kesmeden devam etti.
1960’larda Alman mühendis Hans Trippel tarafından tasarlanan Amphicar 770, sivil kullanım için üretilmiş birinci amfibi arabalardan birisi oldu. Bu araç, kara yolunda bir araba üzere kullanılabilirken suya girdiğinde de bir tekneden farksızdı. Amphicar 770, periyodun araba sanayisi için ihtilal niteliğinde bir tasarım olup sivil alanda amfibi araçların kullanılabilirliğini gösteriyordu.
Tabii sivil amfibi araçların yaygınlaşması, maliyet ve üretim zorlukları üzere sebeplerden ötürü çok fazla ilerleyemedi. Zira bu cins araçlar, özel proje yahut çok sonlu üretimlerle sonlu kaldı.
Peki ülkemizde amfibi araçlar kullanılıyor muydu?
Türkiye, amfibi araçların askeri alandaki kullanımını artırmak hedefiyle kendi mühendislik gücünü kullanarak yerli amfibi araçlar geliştirmişti. Türkiye’nin geliştirdiği SAMUR (Sahra Amfibi Araç), şiddetli arazi şartlarında yüksek performans sergileyebilen çağdaş bir amfibi araçtı.
SAMUR, TSK’nın gereksinimi doğrultusunda kara ve su yollarında süratli ve inançlı bir formda hareket edebilmek maksadıyla tasarlandı. Bu tıp araçlar hem askerlerin hem de stratejik gereçlerin süratle taşınmasını sağlayarak, operasyonel verimliliği artırıyordu.
Arama kurtarma faaliyetlerinde kullanılıyor.
Özellikle doğal afetlerde yapılan arama-kurtarma faaliyetleri, amfibi araçların en kıymetli kullanım alanlarından birisini oluşturuyor. Bu araçlar, su baskınları, sel üzere afetlerde kara yolunun kapanması durumunda bile kurtarma gruplarının süratli bir halde ulaşımını sağlıyor.
Döneminin çok ilerisinde bir teknoloji olarak üretilen bu araçlar, sivil hayatta da epeyce kritik misyonlar üstlendiği için hayli tesirli bir kullanım sağlıyor. Şahsî kullanım için pek istek görmese de amfibi araçların, afet yardımından turizme kadar geniş bir yelpazede kullanım alanı bulunuyor.
