Modern teknolojinin gidişatında değerli bir dönüş daha geliyor, eskiye gidiyoruz ve bunun geçerli sebepleri var.
Bu eğilimi destekleyenler ise epey fazla. Kullanıcılar neden dokunmatik ekranlardan rahatsız oluyor ve temas edecek bir tuş arıyor?
Dokunmatik ekranlar, 2000’li yılların ortalarından itibaren hayatımıza büyük bir süratle girdi.
Akıllı telefonlarda başlayan dokunmatik ekran trendi; arabalar, konut aletleri, tabletler ve hatta dizüstü bilgisayarlara kadar yayıldı. Şık ve minimalist tasarım sunuyordu, çok işlevli bir arayüz sağlıyordu ve kullanım kolaylığı vadediyordu.
Tesla, devasa dokunmatik ekranla araba dünyasında çığır açmıştı, Apple dokunacak tuş bırakmamıştı ve tüm bunlar öteki üreticilere de ilham olmuştu. Akıllı telefon dediğimizde hangimizin aklına tuş geliyor?
Neden geri dönüş yaşanıyor?
Video oyunları oynayanlara baktığımızda çok sayıda düğme görüyoruz. Tıpkı formda DJ’leri gözünüzün önüne getirin, müzik yapmak için onlarca düğme kullanıyorlar. Aslında düğmelere basmanın sağladığı dokunsal tecrübe zenginliği diye bir gerçek de var.
Teknoloji ilerlerken tüketicilerin dokunmatik ekranlarla ilgili kimi hayal kırıklıkları ortaya çıkmaya başladı. Başta dokunmatik ekranlar heyecan verici olsa da vakitle problemleri da beraberinde getirdi.
Dokunmatik ekranların problemleri neler?
Özellikle otomobil kullanırken dikkat dağıtıcı olabiliyorlar. Klimayı ayarlamak için şoförün gözünü yoldan ayırıp ekrana dokunması gerekiyor. Fizikî düğmeler yahut kadranlar ise hissedilebilir geri bildirim sağlayarak yapılacak süreçleri daha inançlı gerçekleştirmeye imkan sağlıyor.
Bunun en güzel örneklerinden biri de Honda. Tesla’dan ilham alarak bir periyot araçlarını dokunmatik ekranlarla donatsa da sonrasında şoförlerin acil durumlarda bir şeyi denetim etmek istediklerinde bunu dokunmatik ekranlarla beceremediklerini, strese girip öfkelendiklerini fark etti ve son yıllarda araçlarına tuşları ekledi. Volkswagen de bu dönüşüme dahil oldu. Direksiyon simidinde dokunmatikten düğmeye geçenler ortasında bulunuyor.
Bunların yanı sıra otomobillerde tuşlara dönüşün değerli bir sebebi daha var. Avrupa pazarındaki arabaların güvenlik ve performansını kıymetlendiren Euro NCAP, 2026’da araçların en yüksek güvenlik puanını kazanmak için kimi yeni test kuralları getiriyor. 5 yıldızlı güvenlik derecesi kazanmak için de otomobillerin daha az ekrana ve daha fazla düğmeye sahip olması gerekecek.
Apple da bundan etkilenmiş olacak ki aksiyon butonu ekleyerek hem dizaynlarına değişiklik getirdi hem de kullanıcılara kolaylık sağladı.
Tek sebep bunlar da değil.
Şüphesiz ki dokunmatik ekranlar; çizilme, kırılma yahut çok ısınma üzere fizikî sıkıntılara daha açık. Bu da aygıtların ömrünü kısaltırken kullanıcılara da ekstra maliyet çıkarıyor.
Ayrıca dokunmatik ekranlar ekseriyetle çoklu menüler ortasında gezinmeyi gerektiriyor lakin fizikî tuşlar, doğrudan erişim sağladığı için kullanıcıların vakitten tasarruf etmesini sağlıyor. Örneğin, müzik çaları denetim etmek için birden fazla dokunmatik komut yerine, fizikî bir tuş yahut kadran çok daha pratik bir tahlil sunabiliyor.
Bu hususta araştırmalar yaparak makale yazan bilim insanları var ve onlara nazaran dokunmatik ekranlar ekran yorgunluğuna sebep oluyor. Daima etkileşimle yorucu ve itici hâle geliyor. Fizikî düğmeler ise günlük hayatımızda bir nebze de olsa teknolojiden arınmamızı sağlıyor.
Ancak tüm üreticiler bu değişime katılmıyor.
Tesla dala karşı duruşunu burada da ortaya koyuyor ve dokunmatik ekran merkezli yaklaşımı savunmaya devam ediyor. İşi abartıp vites kolu üzere klasik denetimleri de dijital alternatiflere dönüştürme yolunda.
Akıllı telefonlarda ise iş nereye gidecek göreceğiz. Bakalım yan tuşların sayısı artacak mı ya da ekran altı tuşlara dönülecek mi.
Hâl bu türlü olunca dijital inovasyonla pratik kullanım ortasındaki istikrar konusunda tartışmalar da devam ediyor. Gelecekte hibrit sistemlerin daha fazla benimsenmesi bekleniyor.
Bu sistemler, dokunmatik ekranların çok taraflılığını korurken fizikî tuşların sağladığı güvenlik ve erişim kolaylığını da sunacak halde tasarlanabilir.
Siz hangisini kullanmayı daha konforlu buluyorsunuz?
Bunları da inceleyebilirsiniz:
