Dizel ve akaryakıtlı araçlar ortasında süregelen “Hangisi daha etraf dostu?” tartışmasının temel noktası nedir? Hangisine daha çok güveneceğiz?
İki yakıt çeşidi de farklı avantajlar ve çevresel tesirlerle gelirken, işin gerçeği düşündüğünüzden biraz daha karmaşık.
Dizel araçların çevresel tesiri: Güçlü lakin kirli
Konu yakıt verimliliği olunca dizel motorlar daha avantajlı. Akaryakıtlı araçlara kıyasla daha az yakıt harcıyorlar ve uzun aralıklarda ekonomik seçenek hâline geliyorlar. Lakin verimli diye tabiata ziyan vermiyor demek olmaz.
Dizel motorlar, yüksek sıcaklıkta çalışan yapıları nedeniyle azot oksit (NOx) emisyonlarını hayli artırıyor. NOx, emisyonunun da havayı kirleten ve teneffüs yolu hastalıklarına yol açan en önemli etkenlerden biri olduğunu unutmamak gerek.
Bunun yanı sıra insan sıhhatine önemli ziyan veren mikroskobik partiküller de içeriyor. Bunlar da atmosferde uzun mühlet asılı kalabiliyor ve akciğer kanseri üzere önemli sıhhat meselelerine neden olabiliyor.
İşin değişik bir yanı var. O da dizel motorların akaryakıtlara kıyasla daha az karbondioksit salınımı yapması. Bu da iklim değişikliği açısından bir avantaj üzere görünse de NOx ve partikül husus salınımları, toplam çevresel ziyanı artırıyor.
Alman Federal Etraf Dairesi tarafınca yapılan bir araştırma ise filtreler olsa bile dizel motorların gerçek şartlarda çevreyi daha fazla kirlettiğini doğruluyor.
Benzinli araçların çevresel tesiri: Daha pak lakin daha fazla karbon
Benzinli araçlar ise performans açısından daha akıcı sürüş tecrübesi sunuyor ve egzoz emisyonları dizel araçlar kadar tehlikeli partiküller içermiyor. Fakat bu motorların da etrafa tesiri farklı.
Benzinli araçlar, dizel araçlara nazaran daha fazla karbondioksit üretiyor. CO2, sera gazlarının ana bileşenlerinden biri olduğu için de global ısınmanın en önemli sebepleri ortasında yer alıyor.
Ancak akaryakıtlı motorlar, azot oksit emisyonlarını dizel motorlara nazaran daha düşük düzeyde tutuyor. Bu da kent havasının daha az kirlenmesi demek. Ayrıyeten yaydıkları partiküller dizellere kıyasla çok daha az yani insan sıhhati açısından daha avantajlı.
Bir o denli bir bu türlü dedik, pekala hangisi daha etraf dostu?
Bu sorunun yanıtı aslında etraf kirliliğinin hangi boyutuna baktığımızla alakalı. Şayet hava kirliliği önceliğimizse akaryakıtlı araçlar ekseriyetle daha avantajlı. Daha az NOx ve partikül husus yaydıkları için kent havasını nispeten daha pak tutuyorlar.
Ancak mevzu iklim değişikliği olduğunda dizel araçlar, daha düşük karbon salınımı sayesinde bir adım öne geçiyor.
Konu yalnızca dizel yahut akaryakıt de değil.
Dizel motorların daha az kirliliği için belli standartlar getirilse de yollarda hâlâ birçok eski otomobil olduğunu unutmamak gerek. Ayrıyeten hangi motorun daha çok kirlilik yarattığının değerlendirmesinde bahsimiz yalnızca motor tipi değil. Enjeksiyon sistemi, araç tipi, aracın ne sıklıkta ve hangi gayeyle kullanıldığına bakmak gerekiyor.
Son yıllarda üretilen araçlarda akaryakıtlı araçların daha az bakım gerektirmesi ve yapıları sebebiyle daha az kirletici olarak görülse de en son standartlara nazaran üretilen yeni ve uygun bakımlı dizel araçların yeni akaryakıtlı araçlarla emsal emisyonlara sahip olduğunu da bilmekte yarar var.
Peki ya elektrikli araçlar?
Dizel ve akaryakıtlı araçların etrafa olan tesirleri tartışıladursun, elektrikli araçlar (EV’ler) bu ikilemi ortadan kaldırma yolunda süratle ilerliyor.
Sıfır egzoz emisyonu sunan EV’ler, fosil yakıtlı araçların tabiata verdiği ziyanı minimize etme potansiyeline sahip lakin elektrik üretiminde kullanılan güç kaynaklarının fosil yakıtlarla elde edilmesi de EV’lerin çevresel ayak izini de dolaylı olarak artırabiliyor. Yani bu hususta da başlar yeniden karışık!
Sizin yorumunuz ne?
Bunları da inceleyebilirsiniz:
