Bilim kurgu sinemalarının vazgeçilmez temalarından biri olan “rüya hackleme” ya da “rüya satın alma” kavramları, günümüz bilim dünyasında ne kadar gerçekçi?
Bu mevzuda gelişmeler pazarlama dünyasında kullanılıyor mu?
Rüya denetimi için çeşitli çalışmalar mevcut.
Rüyalar, tarih boyunca gizemini koruduğu üzere merak da uyandırıyor. Bilim insanları, bu hususta her vakit çalışmalar yaptığı üzere son yıllarda artık rüyaların denetimi ve manipülasyonu üzerine yoğunlaşıyorlar.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden (MIT) araştırmacılar, “dormio” ismini verdikleri bir aygıt geliştirdiler. Eldiven gibisi aygıt, kullanıcının uyku evrelerini izleyerek belli uyaranlar aracılığıyla hayal içeriğini etkileyebiliyor.
Cihazın kullanıldığı deneylerde, iştirakçilerin düşlerine “kaplan” imgesini yerleştirmeyi başardılar bile.
Nasıl pazarlama stratejisine dönüşüyor?
Rüya inkübasyonu yani rüya içeriğini etkilemek için uyku sırasında makul uyaranların kullanılması bilimsel araştırmaların yanı sıra pazarlama dünyasının da ilgisini çekiyor.
2021’de ABD merkezli içecek firması Molson Coors, “hedefli hayal inkübasyonu” ismi verilen bir kampanya düzenleyerek iştirakçilerin hayallerine bira ile ilgili imgeler yerleştirmeyi denedi.
Bu cins teşebbüsler doğal ki hayallerin ticari maksatlarla manipüle edilmesinin etik boyutlarını da gündeme getirdi.
Bilinçli düş görme ve öğrenilebilirlik
Bilinçli rüya yani kişinin düş gördüğünün farkında olduğu ve hayal içeriğini denetim edebildiği durumlar ise uzun vakittir araştırma konusu.
Adelaide Üniversitesinden Dr. Denholm Aspy’nin yaptığı bir araştırma, şuurlu hayal görmenin öğrenilebilir bir beceri olduğunu ortaya koydu. Bu çalışma ile bir yandan belli tekniklerin ve pratiklerin, bireylerin düşlerini denetim etme yeteneklerini artırabileceğini de gösterdi.
Peki gelecekte hayal satın almak mümkün mü?
Mevcut bilimsel gelişmeler, hayallerin makul ölçülerde denetim edilebileceğini ve hatta manipüle edilebileceğini gösteriyor lakin büsbütün tasarlanmış hayallerin “satın alınması” yahut bir kişinin duşunun öteki birine “aktarılması” üzere kavramlar, şu an için bilimsel gerçeklikten uzak üzere duruyor.
Rüya tecrübesi; bireyin bilinçaltı, anıları ve şahsî tecrübeleriyle şekillendiğinden bu tıp bir teknolojinin geliştirilmesi epeyce karmaşık ve meçhul.
Gelecekte bu alanda ne üzere gelişmelerin olacağını ise vakit gösterecek.
Siz düşlerinizi satın almak ister miydiniz?
Bunları da inceleyebilirsiniz:
