Minik su altı avcısı, Guinness Dünya Rekorları’na da girdi ve “hayvanlar âleminin en güçlü yumruğu” unvanını kazandı.
Kendi boyutuna kıyasla devasa bir güçle vuruş yapan bu canlının yalnızca kas gücü olduğunu sanıyorsanız da yanılacaksınız. İşin içinde biyomekanik mucizeler var. Lafı daha fazla uzatmadan o küçük lakin öldürücü yumruğuna sahip hayvanın hangisi olduğuna geçelim.
İşte karşınıza mantis karidesi!
Evet yanlış duymadınız, o bir karides. İsmini çoklukla görme yetisiyle bildiğimiz mantis karidesi, tropikal ve subtropikal denizlerde yaşayan kabuklu deniz canlısı.
Yaklaşık 400 çeşidi bulunan mantis karidesleri, 5 ila 17 cm uzunluğunda. Ancak kimilerinin 30 cm’ye kadar da büyüyebildiği gözlemlendi. Kiloları ise 1 kg bile değil.
30 santimcik lakin tesiri oldukça büyük zira bu canlının dikkat çeken özelliği, avını yakalamak ve savunmak için geliştirdiği ölümcül yumruk düzeneği.
Yumruklarının gücü adına!
Gelelim asıl ayrıntılara. Sopalı ön bacağı saniyede 23 metre hızla savuruyor. Darbesinin kuvveti ise kendi beden yükünün 100 katından fazla.
Hızı da eforu. 800 milisaniyede bir yumruk atıyor yani gözümüzü bir kez kırptığımızda o, yaklaşık 500 kere yumruk atma yetisine sahip. Biz bu güce sahip olsaydık çeliği delerek yol bile açabilirdik.
Yumruğunun gücü ise o denli bir büyük ki suyun içinde küçük bir boşluk oluşturuyor ve bu boşluk saniyeler içinde çökerek “kavitasyon” ismi verilen bir olaya neden oluyor. Bu sırada da yüksek ısı ve ışık oluşuyor. Yani aslında yumruğu yalnızca fizikî değil, termal olarak da tesirli.
Kabuk kırıcı mantis karidesi çeşitleri, kalamar ve yengeç üzere sert kabuklu avları kolay kolay parçalarken mızraklı tipleri ise avlarını mızrak üzere delerek etkisiz hâle getiriyor. Kaçarı yok!
Mantis karidesinin yetenekleri yalnızca yumruklarıyla da hudutlu değil.
Onlar, dünyanın en karmaşık göz yapılarından birine sahip. Biz insanların gözü üç ana renk (kırmızı, mavi, yeşil) algılayabilirken mantis karidesi 16 farklı renk algılayabiliyor. Bu da ultraviyole ışığı bile görebildiği manasına geliyor.
Mantis karidesinin bu yeteneği bilimsel çalışmaların da merceğinde. Onun polarize ışığa olan hassaslığı artık kanseri tespit eden kameraların gelişmesini de sağlıyor.
Mantis karidesinden ilham aldıklarımız yalnızca kanser tespiti değil.
Biyomekanik yapısı, bilim ve mühendislikte de kullanılıyor. Yumruklarının dayanıklılığı, zırh teknolojilerinde ve çarpmaya sağlam gereç üretiminde kullanılmak üzere araştırılıyor. Küçük robotlar üzerinde çalışmalara başlandı bile!
Sonuç olarak mantis karidesinden de öğreneceklerimiz varmış. Güç, boyutla ilgi değil. Yumruk makinesinin yapısından ilham alınarak bakalım hangi teknolojik gelişmeler hayatımıza dahil edilecek.
