Peki bu türlü bir şey nasıl mümkün oluyor? Dişi köpek balıkları, erkekler olmadan nasıl üreyebiliyor?
Bilmediğimiz bir üreme şekli mi var?
Bilim insanları dişi köpek balıkları ile dolu Shreveport Akvaryumunda, yeni doğmuş bir yavru ile karşılaşıyor.
Ayrıca araştırmacılar, doğumdan 8 ay evvel bırakılan yumurtanın hangi köpek balığına ilişkin olduğundan da bir türlü emin olamıyor. Fakat bu olaydaki en büyük bilmece, akvaryumdaki tüm köpek balıklarının dişi olması. Yani erkek yok. Pekala bu doğum nasıl gerçekleşiyor?
Çoğumuzun bildiği üzere hayvanlar âleminde, iki ana üreme tipi var. Eşeyli ve eşeysiz üreme. Eşeyli üreme, biri erkek oburu dişi olmak üzere iki ebeveynden gelen genetiğin döllenmesi yoluyla birleştirilmesi.
Yani bu yolla, her iki ebeveynin DNA’sının bir karışımına sahip yavrular dünyaya geliyor. Ayrıyeten bu biçimde tiplerin, genetik çeşitliliği de artıyor.
Fakat bunun tam zıttı olan eşeysiz üreme yalnızca bir ebeveynin varlığını gerektiriyor ve genetik olarak birebir yavrular ortaya çıkıyor.
Aslında bu metot; deniz yıldızları, bakteriler ve birtakım sürüngenler gibi daha kolay organizmalarda daha yaygın. Ek olarak popülasyonlar, bu üreme yoluyla çok daha süratli bir formda büyüyor. Ama genetik çeşitliliğin fazla olduğunu söylemek çok da mümkün değil.
Araştırmacılar ise Shreveport Akvaryumunda dünyaya gelen yavruya ilişkin iki mümkünlük sunuyor. İlki yavruyu doğuran köpek balığının, spermi yıllarca saklamasıyla ortaya çıkabilecek gecikmiş eşeyli üreme.
Aslında bu üslup bir üreme sistemi mümkün zira dişi köpek balıkları, bir erkeğin bıraktığı spermi depolayabilen ovidukal bezlere sahipler. Ayrıyeten bu bir bakıma yararlı bir üreme biçimi de.
Çünkü dünyaya gelen köpek balıkları yavrularının hayatta kalmaları için şartlar, her vakit elverişli olmuyor. Dişiler de şartlar elverişsiz olduğunda yumurtaların döllenmesini ve doğumun gecikmesini sağlayabiliyor.
Olasılıklardan bir başkası de partenogenez.
Partenogenez döllenmemiş bir yumurtanın, embriyoya dönüştüğü az bir eşeysiz üreme türü. Böceklerde, kabuklularda ve sürüngenlerde epey yaygın olsa da aslında köpek balıklarında epeyce az görülüyor.
Fakat şimdilerde Shreveport Akvaryumunda gerçekleşen doğumun gecikmiş döllenme yolu ile mi yoksa partenogenez sayesinde mi gerçekleştiği belirsizliğini koruyor. Özetle dişi köpek balıkları, rastgele bir erkeğe gereksinim duymadan bu iki yolla yavru dünyaya getirebiliyor.
