Büyüyen göz bebekleri, titreyen bir beden ve ürperen tüyler… Bunlar, kaygı hissinin en büyük işaretlerinden o denli değil mi?
Gelin, dehşetin insan bedeninde ve beyninde bıraktığı tesirlere bakalım.
Korku, beynin limbik sisteminin bir kesimi olan amigdalada başlar.
Amigdala, tehditleri tanıyan ve hisleri işleyen kritik bir merkezdir. Rastgele bir tehdit algılandığında, beyindeki hipotalamus hudut ve endokrin sistemlerine kimyasal sinyaller gönderir.
Bu sinyaller adrenalin, dopamin yahut kortizol gibi hormonların salgılanmasını sağlar. Bu hormonlar, bedeni süratli bir reaksiyon için hazırlar. Nefes alış verişi hızlanır, kalp kanı kaslara ve organlara çok daha süratli pompalar.
Korku sırasında göz bebekleri büyür, kaslar gerilir ve etraftaki tehditleri daha düzgün görmek için zihin sertleşir.
Adrenalin ise ağrı hissini azaltır. Ayrıyeten dehşet sırasında dopamin de salgılanır ve bu salgının, kaygı esnasında neden birtakım insanların keyif aldığını açıklayabilir.
Peki beyin, gerçek bir tehlike ile mi yoksa sırf algılanan bir tehlike ile mi karşı karşıya kaldığınızı nasıl ayırt edebilir? Bilim beşerlerine nazaran birinci biyolojik reaksiyon, her iki durumda da birebirdir.
Ancak birkaç saniye sonra beynin rasyonel düşünmeden sorumlu bölgesi olan prefontal korteks devreye girer ve tehlikenin gerçek olup olmadığını kıymetlendirir. Birebir vakitte hipokampus da geçmiş tecrübelere dayanarak durumu kıymetlendirir.
Öte yandan kimi beşerler için endişe tecrübesi hayli dramatik olabilir.
Travma sonrası gerilim bozukluğu yahut anksiyete bozukluğu üzere sıhhat sorunları olan şahıslar, korku reaksiyonuna karşı çok hassas olabilirler. Bu tıp şahıslar için kaygı veren durumlardan ya da aktivitelerden kaçınmak büyük ehemmiyet taşır.
İlginizi çekebilir:
