İlk kere bisiklet sürülen o an, bir deniz kıyısında toplanan deniz kabukları yahut odanın duvarında asılı olan posterler… Bu anılara nitekim güvenebilir miyiz?
Çocukluk anıları da yetişkinlik çağındaki anılar kadar sağlam mi?
Aslında hem çocuklar hem de yetişkinler, birtakım vakitler anılarında yanılabilir.
Araştırmalara nazaran beşerler yaşadıkları olayları, bilhassa sıradan olayları gerçekleştikten kısa bir müddet sonra unutuyor. Ayrıyeten olaylar üzerinden ne kadar çok vakit geçerse, hatırlama ihtimali de o kadar azalıyor.
Yine vakit geçtikçe anılar, detaylarını günden güne yitiriyor. Ancak şayet bir insan, bir olayı tüm ayrıntıları ile hatırlıyorsa üzerinden ne kadar vakit geçerse geçsin %93 ila %95 oranında gerçek hatırlamaya devam ediyor.
Peki çocukluk anılarını anımsamak ne kadar mümkün?
Araştırmacı Carole Peterson ve meslektaşları, bu sorunun karşılığını bulmak için yaşları 4 ile 13 ortasında değişen çocuklarla röportajlar yaptılar ve bu görüşmenin üzerinden 2 yıl geçtikten sonra tekrar tıpkı soruları sordular.
Ulaşılan sonuçlar ise şaşırtıcıydı. Çocukların anıları şayet net ve kronolojikse, yaşananları çok daha fazla hatırlıyorlardı. Lakin karışık ve sistemsiz anılar, o kadar çok hatırlanmıyordu.
Ek olarak duygu ile hakikat hatırlama ortasında güçlü bir temas keşfedildi. Yani his yüklü olayların kalıcı olma ihtimali, görünüşe nazaran çok daha yüksekti. Örneğin bir olay acı verici ve çok üzücü ise anıların detayları çok daha fazla hatırlanıyordu.
Öte yandan birtakım durumlarda hem insanlarda hem de çocuklarda, uydurma anıların yahut hiç yaşanmamış olayların canlı anıları da oluşturulabiliyor.
Yani kişi, bu anıları gerçek ve yaşanmış zannediyor lakin aslında bu türlü bir şey yok. O denli ki bu gerçek dışı anımsamalar, son derece gerçekçi ve ayrıntılı olabiliyor.
Özetle çocuklar çağında yaşananlar, tıpkı yetişkinlik vaktindeki anılar üzere hatırlanabiliyor. Bilhassa bu anılar, ağır hisler barındırıyor ise hatırlanma ihtimali daha da artıyor.
Kısaca şayet ergenlik çağına gelen çocuğunuz, çocukluk devrine ilişkin bir anıdan bahsediyorsa ona inanmanızda yarar var.
İlginizi çekebilir:
