Çünkü epey yavaş yürümelerinin bilakis hızlı koşmaları, iri yapılarından beklenmeyecek fizyolojik bir davranış.
Peki bu yavaş yürüyüşleri, onların kasıtlı yaptıkları bir şey mi, yoksa büsbütün fizyolojik mi?
Bizonlar, yavaş yürürken nasıl bu kadar süratli koşabiliyorlar?
Boynuzlugillerden sığır familyasına ilişkin olan bizonlar, yaklaşık 1 tona yakın bir yüke sahipken yırtıcı hayatta hayatlarını sürdürüyorlar. Amerika ve Avrupa’da hayatlarını sürdüren bizonlar, soylarının tükenme tehlikesiyle de karşı karşıyalar. Ülkemizde ise jenerasyonu çoktan tükendi.
Gerektiğinde saate 55-65 km sürate ulaşabilen bizonlar, bu suratlarını kısa vadeli olarak koruyabiliyorlar. Pekala, bunu nasıl yapıyorlar?
Bizonların çok güçlü art bacakları var.
Bacakları, kısa mühlet içinde büyük bir kuvvet üreterek hayvanı süratle ileriye yanlışsız itiyor. Koşarken bilhassa art bacakları, bir yay üzere gerilerek enerjiyi topluyor ve ani bir ivme kazanmasını sağlıyor.
Ayrıca tabiatta hayatta kalmak için birçok hayvan ya savunma sistemi geliştiriyor ya da süratli kaçma yeteneği kazanıyor. Bizonlar, yırtıcı hayvanlara karşı süratle kaçma yeteneği geliştirdiği için koşma yetenekleri epeyce güçlü.
Koştuklarında beden istikrarı ve başlarının ehemmiyeti de büyük.
Bizonların, bedenlerine oranla büyük başları vardır ve bu baş, koşarken yük merkezini öne gerçek kaydırarak istikrarlarını sağlamalarına yardımcı oluyor. Büyük gövdeleri sayesinde koşarken çok fazla güç üretiyorlar, lakin bu enerjiyi uzun müddet koruyamıyorlar.
Gelelim yavaş yürümelerine… Bizonlar, günlük ömürlerinde çoklukla çok yavaş hareket ediyorlar. Bunun en kıymetli nedeni, güç tasarrufu. Bizonlar, sanılanın tersine otçuldur ve geniş alanlarda besin aramak zorundadır. Münasebetiyle daima süratli hareket ederlerse, çok fazla güç harcamış olurlar.
Vücutları da hayli ağır.
Yetişkin bir bizon 900-1000 kg ağırlığında olabiliyor. Bu kadar ağır bir hayvanın uzun mühlet süratli hareket etmesi, hâliyle kaslarını ve eklemlerini çok yoruyor. Yavaş yürümek ise eklem sıhhatini koruyarak uzun vadede hayatta kalmalarını sağlamış oluyor.
Sürü davranışını da es geçmemek gerekiyor. Bizonlar, sürüler hâlinde yaşadıkları için ahenk içinde hareket etmeleri gerek. Bu da yavaş yavaş yürüyerek şekilleniyor.
Koşarken ve yürürken farklı sistemler kullanıyorlar.
Bizonların süratli koşabilmesi ve yavaş yürüyebilmesi, farklı kas kümelerinin devreye girmesiyle yakından alakalı. Koştuklarında süratli kas lifleri devreye giriyor. Bunlar, kısa periyodik büyük güç patlamaları sağlıyor ancak bir o kadar da süratli yoruluyorlar.
Yürürken de yavaş kas liflerini kullanıyorlar. Bu lifler, az güç tüketiyor ve uzun müddet dayanabiliyorlar. Münasebetiyle kaçma gereği hissettiklerinde süratli kas liflerini devreye sokuyorlar.
Sonuç olarak bizonların yavaş yürüyüp süratli koşmaları, tabiatta hayatta kalmaları için bir adaptasyon örneğidir. Hem avcılardan kaçıp yabanî tabiata ayak uyduruyorlar, hem de yavaş hareket ederek güçlerini sarfetmemiş oluyorlar.
