Tıpkı bir vücut geliştiricisi gibi kaslı bir imgeye sahip olan bu hayvanlar, neden öteki hayvanlar üzere ‘normal’ bir kas oranına sahip değil?
Her hayvanda da görülmeyen bu durumun kesinlikle bilimsel bir açıklaması olmalı!
Biz beşerler, kas yapmak için haftalarımızı, hatta aylarımızı veriyoruz.
Ancak kimi hayvanlar, bu devasa kas kütlelerine ‘doğuştan’ sahip olacak kadar şanslı oluyorlar. Akıl almaz üzere göründüğünün farkındayız lakin merak etmeyin, söylediğimiz üzere bilimsel bir açıklaması var. İnanılmaz kas kütleleriyle doğan bu hayvanlar, aslında başkalarından ayrılan özel bir yapıya sahip.
Bu çeşit hayvanların tek ortak özellikleri, miyostatin proteinlerinin çalışmıyor olması. Basitçe anlatmamız gerekirse, kaslarımızın büyümesi, bedenimizin bir istikrar oyunundan ibaret. Hücrelerimize kas imalini teşvik eden sinyaller gelirken, bir yandan da bu süreci engelleyen sistemler devreye giriyor. Bu engelleyici sinyallerden biri de bu miyostatin proteini.
Miyostatin, kas hücrelerimizin büyümesini sonlandırıyor.
Ancak bu gen üzerinde gerçekleşen bir mutasyon, kaslarımızın büyümesini sınırlayan bu sinyali ortadan kaldırabiliyor. Yani bu mutasyona sahip bireyler, olağanda hayvanlarda görülen kas büyümesi sonlarını aşabiliyor. Alışılmış bu da her durumda denetimsiz bir kas gelişimi manasına gelmiyor. Tam tersine, kaslar doğal sonların ötesine geçiyor.
Biz beşerler ve başka memeliler, miyostatin geninin iki kopyasına sahibiz. Bu kopyalardan biri mutasyona uğradığında, kişi heterozigot oluyor. Bu da olağandan daha güçlü ve kaslı olmasına yol açması demek. Her iki kopya da mutasyona uğradığında ise homozigot kelam konusu oluyor. Bu da, kas gelişiminde harikulâde bir artışa yol açması demek.
Belçika Mavisi ve Piedmontese sığırları, homozigot miyostatin mutasyonuna sahiptir.
Bu hayvanlar, şaşırtan formda kasa sahipler ve “çift kaslı” olarak biliniyorlar. Artan kas kütlelerinin ise her daim avantaj sağladığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Zira kasları çoğaltmak için gereken ek besin ve protein muhtaçlığı, bu tipleri bakım açısından hayli zahmetli hâle getiriyor.
Aşırı kas gelişimi, yavruların doğumunu da tehlikeli bir hâle sokabiliyor. Olağanda kas kütlesi artınca, hayvanların hareket suratları da o oranda azalıyor. “Madem bu kadar hareketsizler, nasıl bu kasları kaybetmiyorlar?” diye sorabilirsiniz. Çabucak cevaplayalım…
Miyostatin mutasyonu, yalnızca kas gelişimi ile hudutlu değil.
Bu mutasyonun tesirleri, kendisini diğer alanlarda da gösterebiliyor. Mesela tıpkı durumda olan birtakım keçi ve tavşanlarda, lisanlarının çok derecede büyük olduğu gözlemlenmiş. Bahsettiğimiz de tam olarak bu…
Tabii bir de bu hayvanların yaşadığı zorluklar da var. Çok güçlü üzere görünseler de bu canlıların doğum oranı, sandığımızdan daha az. Zira doğum anında çok zorluklar yaşıyorlar, meyyit doğum oranları da o kadar yüksek oluyor.
Dezavantajları yerine avantajları da var.
Heterozigot olan hayvanlar, atletlerde olduğu üzere besbelli bir formda daha güçlü ve çevik oluyorlar. Mesela dünyanın en süratli yarış tazıları, miyostatin mutasyonu taşıyan köpekler ortasında yer alıyor. Bu mutasyon, sırf kas kütlesini artırmıyor; atletik performansta da besbelli bir gelişme gösteriyor.
Her daim ‘çok kas’ en uygunu diye düşünmemek gerekiyor. Zira insanlarda olduğu üzere hayvanlarda da çok kas, avantajları doğururken dezavantajlarıyla birlikte geliyor. Ortadaki istikrar bulunmadığı surece ömür, daha güç ve karmaşık bir hâle gelebiliyor. Temel önemli olan şey ise, o dengeyi bulmak.
İlginizi çekebilir:
