Bilim insanları bu mevzunun üzerine giderek, bir insan öldüğünde anıları da onunla birlikte ölür mü? Bu anıları geri çağırmak mümkün mü? sorularına karşılık aradı.
Peki ulaşılan sonuç ne istikametteydi?
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden nörobilimci Don Arnold’a nazaran, anıların kimi kısımlarını geri getirmek mümkün.
Ancak bu teknik olarak epeyce zorlayıcı bir süreç. Yeniden de günümüz teknolojisi ile anılar, şu halde çağrılabiliyor: Birinci olarak beyinde, makul bir anıyı kodlayan beyin hücreleri yahut nöronlar kümesi tanımlanıyor.
Fakat bunların birbirlerine nasıl bağlı olduğunu anlamak değerli. Devamında nöronlar, beynin çalışma biçimini taklit eden ve bir makine öğrenme algoritması olan hudut ağlarını oluşturmak için aktif hâle geliyor.
Yani anılar, nöron kümeleri tarafından kodlanıyor ve geri geliyor.
Kısa ve uzun vadeli anılar hipokampüste oluşuyorken hisler ve öbür duyusal detaylar, beynin öteki kısımlarında, belleğin farklı taraflarını depoluyor. Ayrıyeten tek bir anı ile bağlantılı olan nöron kümeleri, beyinde “engram” ismi verilen fizikî bir iz bırakıyor.
Örneğin fare beyinlerini inceleyen hudut bilimciler, hipokampüslerde engramlar tespit ettiler. Yani kaygıya sebep olan bir anı, makul beyin hücreleriyle bağlantılıydı.
Yine belli bir engram içindeki nöronlar, elektrokimyasal sinyallerin seyahat ettiği nöronlar ortasındaki boşluklar yani sinapslar sayesinde birbirine bağlanıyor.
Yani bir anı tetiklendiğinde, beynin farklı bölgelerinde depolanabilen bu kümeler ortasında, sinaps zinciri başlıyor. Başlangıçta, temel olay sırasında etkin olan nöronlar, bir engram oluşturuyor. Ama bu anılar vakitle beyinde pekiştirildikçe farklı yerlere hareket ediyor.
Öte yandan insan hafızaları hayli karmaşık. Bilhassa de pozisyonlara, bağlantılara yahut marifetlere bağlı olabilen uzun vadeli hafızaların anlaşılması daha da güç. Zira hafızanın başka kısımları, beynin her yerine dağılmış durumda.
Özetle ölen bir insanın beyninden anıları çağırmak, varsayım edeceğiniz üzere epeyce güç. Lakin insan beyninin, hafızanın ve nöronların lisanını çözmeye çalışan bilim insanları, bunun sıkıntı da olsa mümkün olabileceğini söz ediyor.
İlginizi çekebilir:
