Peki neden cildimizdeki düz kesikler, başka yaralara nazaran hayli geç güzelleşir? Hatta kimileri bizimle bile kalır?
Cildinizde şayet bir türlü geçmeyen düz bir kesik yarası varsa ne demek istediğimizi daha âlâ anlayacaksınız.
Cerrahi operasyon ya da bir kaza sonucu cildimizde oluşan yaraların güzelleşme müddeti, her vakit tıpkı olmuyor.
Kimisinin güzelleşme mühleti uzunken kimisi birkaç hafta içerisinde hiçbir iz bırakmadan geçebiliyor. Bu değişkenliğe sebep olan şey de hücresel sistemlerdir. Nanyang Teknoloji Üniversitesi, bu mevzuyla ilgili bir araştırma gerçekleştirdi ve kesik formunun hücre hareketlerini etkilediği sonucuna vardı.
Kavisli ya da dalgalı kesik hücrelerinin hareketleri daha az kısıtlanmış oluyor. Münasebetiyle bu da yara düzgünleşme sürecini hızlandırıyor.
Düz kesikler, daha derine nüfuz edebiliyor.
Derimizin derinine nüfuz etmesi demek, yüzeyin altındaki dokulara ziyan vermesi demektir. Bu da düzgünleşme sürecinin yavaşlaması manasına geliyor. Bedenimizin en dış katmanını oluşturan epitel doku, derimizi koruyan ve yaraları süratle onaran dinamik bir yapıdır. Fakat bu süreç, yaranın biçimine ve boyutuna bağlı olarak değişkenlik gösteriyor.
Epitel hücrelere emsal özellikler sergilediği için kullanılan MDCK hücreleri üzerinde epitel dokunun yara düzgünleştirme durumu incelendi. Deneyde düz kesik hücrelerin, kesik kenarlarına paralel bir halde hareket ettiği gözlemlendi. Bu durum, hücrelerin yara boşluğunu süratle kapatmak için gereken “köprüleme” adımını başlatmasını engelliyordu. Zira paralel hareket, karşı kenara ulaşmak yerine hücreleri âdeta bir bant üzerinde ilerletiyordu.
Sonucunda düz kesiklerdeki hücreler, boşluğu kapatacak bir uyum sağlayamadı.
Dalgalı kesiklerde ise hücrelerin davranışı büsbütün farklıydı. Kesiklerin eğimli yapısı, hücrelerin girdap gibisi hareketlerle birbirini çekmesine ve yaranın iki yakası ortasında süratle köprü kurmasını sağlamıştı. Bu köprüleme süreci, “yeniden epitelizasyon” olarak isimlendirilen ve dokunun boşluğu kapatmasını sağlayan kıymetli bir basamaktı.
Dalgalı kesiklerdeki hücrelerin maruz kaldığı mekanik stres, güzelleşmeyi tetikleyen bir faktör olarak öne çıkıyordu. Gerilim, hücreler ortası bağlantısı artırarak kolektif hareketi hızlandırmış üzere görünüyor.
